Terreno
Condición general
Wiang Bua está situado en una colina que no es muy alta. Se caracteriza por colinas que descienden desde las altas montañas del oeste. Estas colinas están intercaladas entre sí. y hay algunas llanuras de valle separadas, incluido un arroyo que las atraviesa.
Del estudio de sitios arqueológicos se encontró que las características de las dos ciudades están ubicadas cerca una de la otra y tienen un terraplén de conexión. Además, en las afueras de la ciudad, a unos 2 kilómetros al sur, se encontraron sitios arqueológicos. Esto también puede ser una fuente de hornos (Departamento de Bellas Artes 1986)
Altura sobre el nivel medio del mar
450 metrosVía navegable
Río Ing, Huai Mae Tam
Condiciones geológicas
Esta zona de tierras bajas occidentales es considerada la llanura más importante de la provincia. Phayao, especialmente las llanuras del distrito de Mueang Phayao, que es una cuenca que da como resultado una gran cuenca para las llanuras orientales de Kwan Phayao. Es un centro comercial y la ubicación de la comunidad. Otra área importante en el distrito de Mueang Phayao incluye las llanuras en el lado noreste de Kwan Phayao, que parece una pendiente plana y ondulada (un área con colinas altas y bajas que se alternan), el área donde se encuentran varias agencias gubernamentales. (Geomorfología de la provincia de Phayao 2010)
Era Arqueológica
era historicaépoca/cultura
período lannaEra arqueológica
Siglo Budista XII, Siglo Budista XX-XXIEra científica
1803-1943Tipos de sitios arqueológicos
Hábitat, lugar de producción.esencia arqueológica
Wiang Bua El diseño de la ciudad está en las direcciones noreste y suroeste. Hay un patrón similar al que sale de Bodhi. La punta de la hoja de Bodhi está en el lado noreste. La longitud de la ciudad es de unos 800 metros, la más ancha es de unos 400 metros.
Fosos noroeste y este Solo hay un piso y solo en el lado este hay un arroyo que fluye estrechamente a través del muro de tierra. El foso tiene unos 10,50 metros de ancho y la muralla interior de la ciudad tiene unos 6,50 metros de ancho. Fuera de la ciudad, probablemente causado al cavar un foso y traer parte de la tierra para rellenarlo también como terraplén exterior. Pero el tamaño y el volumen son menores que el interior en unos 5 metros de ancho.
En cuanto al foso en el lado sur de Wiang Bua, hay un foso de dos niveles con un terraplén de tierra en el medio. El foso interior tiene unos 8,20 metros de ancho, el terraplén de tierra tiene unos 7,80 metros de ancho y el foso exterior tiene unos 9 metros de ancho. La línea de la zanja en esta capa está excavada en una colina más alta que las otras 3 y se encuentra en línea recta en dirección este-oeste. El foso total medio es de unos 1,50 - 2,00 metros.
Además, en el lado sur de este Wiang Bua también se puede observar la línea de cresta que se encuentra en dirección norte-sur. desde Wiang Bua Conéctese a otra ciudad que esté al sur de este Wiang Bua.
La condición de Wiang Bua será una pendiente desde el lado sur para ingresar a la ciudad. La condición del área dentro de la ciudad se verá como una pendiente al pie de la colina. El estilo ondulado que no tiene mucha diferencia de altura. La zona más baja debería estar en el noreste. Parece una cuenca con un terraplén en la muralla de la ciudad reducido a un borde más alto. El otro lado del terraplén, obviamente
En la actualidad, dentro de Wiang Bua se encuentra el sitio de la comunidad Ban Bua. Hay casas y escuelas, granjas y jardines esparcidos entre los aldeanos. Tienen sus propios caminos, que es una de las razones por las que la muralla de la ciudad fue invadida y destruida en gran medida en cada lado.
para otra ciudad lado sur El contacto con Wiang Bua no tiene nombre exacto. Aquí lo llamaremos Wiang Bua Song, que se encuentra en una colina más alta. Wiang Bua Nueng El área dentro de la ciudad se verá como una gran ola ondulada superpuesta entre sí. No se encuentran antigüedades dentro de la ciudad.
El diseño de la ciudad debe ser una forma rectangular que se extiende en dirección norte-sur, aproximadamente 400 metros de ancho y 600 metros de largo, con un foso en el norte que conecta con Wiang Bua Nueng. Encontró un foso de un solo nivel, de aproximadamente 9,70 metros de ancho, y un terraplén de tierra de unos 7 metros de ancho.
En cuanto al foso oriental, hay un foso de dos niveles, el foso interior tiene unos 11 metros de ancho, el terraplén de suelo tiene unos 8 metros de ancho, el foso exterior tiene unos 7 metros de ancho y el terraplén de suelo tiene unos 4 metros de ancho. y la profundidad promedio también es de 1,50 a 2,00 metros. P>
El foso de Wiang Bua Nueng al sur y al oeste estará en condiciones muy incompletas porque parte de la tierra se utiliza para la agricultura. Se ha excavado algo de tierra. condiciones urbanas Hay algunas plantas perennes por todas partes. antigüedades no encontradas No se construyeron viviendas. El área se derramó gradualmente hacia el área circundante.
Wiang Bua tiene un plano en forma de dos flores de loto una al lado de la otra. Si se ve desde un mapa fotográfico aéreo, parece una tortuga. debido al foso de Wiang Bua Nueng Parece un capullo de loto con forma de cabeza de tortuga. El foso Wiang Bua Song parece un cuadrado. Cuando están muy juntos, parecen tortugas. En la actualidad, Ban Wiang Bua se ha convertido en una aldea donde la mayoría de los habitantes viven de la agricultura. Poco conocido en el pasado, este lugar solía ser una gran zona de producción de cerámica de Phayao y era importante para la comunidad en el pasado (Benjaphan Rungsuphatanon, 2007).
Fuente circundante al horno
El origen del horno de loza Mon Aom Situada a las afueras de Wiang Bua Nueng, en el lado sur, a unos 2 kilómetros de distancia, se encuentra en la zona de Khao Mon Om. En el lado norte del horno hay un arroyo que atraviesa el bosque en dirección este-oeste. Los arroyos del arroyo son sólo estacionales. No todo el tiempo
La ubicación de la fuente del horno se encuentra entre las estribaciones. Mon Aom en el norte y Huai Pa Khao dentro del área tienen fuentes de arenisca por todas partes. Se encontraron fragmentos de loza esparcidos en grupos por toda la zona. El área parece un agujero. generalmente son causados por excavaciones ilegales en busca de cerámica o también puede ser la naturaleza de la ubicación de la estufa.
Porque en el estudio de esta zona ya no se encontraron rastros del horno. Probablemente solo encontré fragmentos de contenedores cayendo por todos lados.
Por tanto, se puede suponer que es de dos tipos:
Es una característica de un horno de barro que se excava en un hoyo en las faldas del cerro. Lo mismo que en el sitio de Tao, Wang Nuea, provincia de Lampang. o la naturaleza del horno de pozo también puede deberse a que las partes de la pared del horno no se encontraron incineradas se pueden ver, pero sin embargo, la topografía permite que en esta zona se pueda instalar también una fuente de horno. porque hay un riachuelo que no es muy grande, que pasa por allí y del otro lado está la falda de monte. Hay un bosque cerca (Departamento de Bellas Artes, 1986, 41-42).
Evidencia arqueológica
Artefactos antiguos encontrados en el sitio arqueológico de Wiang Bua Porque Wiang Bua tiene un área muy espaciosa. Por lo tanto, la evidencia arqueológica por lo tanto, el área de colección de antigüedades se divide en 3 fuentes, a saber
- Áreas generales dentro de Wiang Bua
- El área dentro del lado noreste de Wiang Bua
- En el lugar de la fuente del horno Mon-Aom.
1. El área dentro de Wiang Bua en general Artefactos antiguos encontrados La mayoría son fragmentos de loza. Que por la naturaleza del suelo se puede dividir en dos tipos principales:suelo y gres. Están disponibles versiones revestidas y sin revestir. Se encontraron tanto el borde de la boca - privado como el fondo del recipiente, también se encontraron ladrillos de arcilla. una pieza más como los siguientes detalles
1.1 Envolturas de loza, loza Se encontraron 2 piezas. El contenedor se ve así
carne molida Por favor entra en detalles
Técnico Formado a mano y mediante esfera.
Color Esmalte incompleto (aún no fusionado al vidrio) Marrón muy pálido (10YR
7/3 MARRÓN MUY PÁLIDO)
El color de la carne, arcilla, relleno. rojo (2,5 AÑO 5/6 ROJO)
Decoración
- Superficie lisa
- revestimiento opaco sólo dentro del contenedor
Forma asumida El cuenco tiene una boca con un borde redondeado. Dentro del recipiente hay una cresta debajo del borde de la boca, la curva se prueba hasta la base. Las nalgas son cortas, gruesas, de entre 0,4 y 0,8 cm de media.
1.2 Fragmentos de loza, gres Se encontraron 2 piezas como partes del contenedor con características.
carne molida Bastante detallado
Técnico Formado a mano y mediante esfera.
Color, color de piel Sí
- Marrón grisáceo (10 YR 5/2 MARRÓN GRISICO)
- MARRÓN (7.5 YR 5/2 BROWN) Color intestinal Marrón grisáceo oscuro (7.5 YR 5/2 BROWN)
Decoración Superficie lisa
forma de suposición
Ja Boca abierta, istmo, cuerpo saliente, arqueado hacia la base de las nalgas, plano, espesor medio 0,5-0,6 cm.
1.3 Fragmentos de loza, gres porcelánico Se encontraron 13 piezas, tanto privadas como del fondo del contenedor. Tiene las siguientes características:
carne molida Bastante detallado
Técnico moldeado a mano y utiliza el dial
Color
Laca transparente
- Verde oliva(5 Y 4/4 OLIVA)
- GRIS CLARO(5Y 7/2 GRIS CLARO)
- GRIS OLIVA CLARO (5A 6/2 GRIS OLIVA CLARO)
- GRIS OLIVA OSCURO, AMARILLO PALIDO(5 AÑOS 7/3 AMARILLO PALIDO)
acuarela mate
- AMARILLO(10 AÑOS 7/6 AMARILLO)
- Blanco(10 YR 8/1 BLANCO) gris claro
- (10 AÑOS 7/1 GRIS CLARO)
- Marrón grisáceo (2.5 YR 5/8 MARRÓN GRISICO)
El color de la arcilla
- Marrón rojizo (2,5 YR 5/4 MARRÓN ROJIZO)
- Rojo claro (10 AÑOS 4/3 ROJO DÉBIL)
- GRIS OSCURO (10 AÑOS 4/1 GRIS OSCURO)
- Gris muy oscuro (10 YR 3/1 GRIS MUY OSCURO)
- Negro (5,5 años 2/NEGRO)
- Blanco (7,5 años N8 BLANCO)
- Superficie lisa, revestimiento transparente sólo en el interior del envase.
Decoración Superficie lisa, tanto transparente como mate tanto por fuera como por dentro del recipiente excepto el fondo exterior. Decora la superficie debajo del revestimiento opaco. (El revestimiento está incompleto No está fundido al vidrio, color blanco (10 YR 8/2 BLANCO) con huella de triángulo isósceles invertido. dispuesto horizontalmente
Forma asumida
un cuenco La boca está abierta, el borde de la boca es redondeado, el cuerpo se curva hacia la base. culo corto Diámetro de la boca 18 cm, espesor promedio 0,2-0,6 cm, diámetro inferior 12 cm, con ambas capas transparentes. y opaco Fuera y dentro del contenedor excepto el fondo exterior
Hola Boca abierta, istmo, cuerpo extendido, arqueado hacia la base, fondo plano, espesor medio 0,5-0,8 cm.
Ladrillo Se encontró 1 pieza en perfecto estado con las siguientes características:
carne molida La arcilla es bastante gruesa.
Técnico Formado mediante prensado a partir de un molde
Color El mismo color de la arcilla interior y el azul es ROJO (2.5 YR 5/6 RED).
Decoración Superficie lisa
Formas y tamaños Forma rectangular, ancho 15 cm. largo 22 cm., espesor 4 cm.
2. Dentro del lado noreste de Wiang Bua
En esta zona se encontraron artefactos antiguos que se parecían a la cuenca más baja de Wiang Bua. Ahora es una tierra de cultivo para los aldeanos. Del relevamiento se encontraron 27 piezas de cerámica de barro, gres vidriado, tanto la boca, como el cuerpo y el fondo de la vasija, como se detalla a continuación.
Fragmentos de loza, gres porcelánico
carne molida Bastante detallado
Técnico moldeado a mano y utiliza el dial
Color
Pintura transparente al agua
- Verde oliva(5Y 4/2 OLIVA)
- GRIS OLIVA (5Y 5/2 GRIS OLIVA)
- GRIS OLIVA CLARO (5A 6/2 GRIS OLIVA CLARO)
- Verde oliva pálido (5Y 6/23 OLIVA PÁLIDO)
Pintura opaca (El esmalte está incompleto y aún no se ha fundido en vidrio)
- MARRÓN GRIS OSCURO (10 AÑOS 4/2 MARRÓN GRIS OSCURO)
- Marrón muy pálido (10 YR 7/4 MUY PALE BROWN)
Color brillante
- Negro (2,5 Y N2/ NEGRO)
- Gris muy oscuro (10 YR 3/1 GRIS MUY OSCURO)
- ROJO claro (2,5 años 4/2 ROJO DÉBIL)
- GRIS(5 AÑOS 5/1 GRIS)
- GRIS CLARO(10 AÑOS 7/1 GRIS CLARO)
Decoración
- Superficie lisa, revestida por dentro y por fuera excepto el exterior. El interior del envase es transparente. Verde oliva (5Y 4/3 OLIVE) El exterior del envase es marrón grisáceo oscuro mate (10 YR 4/2 MARRÓN GRIS OSCURO).
- Decorar la superficie debajo del glaseado transparente dentro del recipiente con patrones. Los patrones de excavación están dispuestos verticalmente. área interior ondulante del cuerpo El patrón excavado es un patrón kankood y un patrón circular. El fondo del agua es transparente, verde oliva, verde oliva y grisáceo.
Forma asumida
un cuenco boca abierta borde redondeado Hay una cresta debajo del borde de la boca en el interior. El cuerpo se curva hacia la base. culo corto Boca del cuenco diámetro 16-24 cm. espesor medio 0,4-0,8 cm. diámetro inferior 14-15 cm. altura 5,5-7,5 cm. Revestido tanto por fuera como por dentro. excepto la parte exterior. El interior está lacado transparente en color verde oliva. verde oliva grisáceo El borde del labio y el exterior son brillantes, de color marrón pálido y marrón grisáceo oscuro.
3. Zona del horno de loza Mon Om
Todos los artefactos encontrados fueron fragmentos de cerámica, los cuales se encontraron en grandes cantidades. Al inspeccionar y recolectar muestras de antigüedades, elegimos recolectar solo los márgenes privados de los labios, tanto superficies lisas como patrones ligeramente diferentes. y el fondo del recipiente, que se encuentra tanto en arcilla como en gres, tanto revestidos como sin revestir. Probablemente algunos de los fragmentos de cerámica estén prerrevestidos. El estilo de loza puede deberse a la imposibilidad de controlar la temperatura con regularidad. Los detalles son los siguientes:
1 fragmentos de loza, cerámica de barro Se encontraron 68 piezas, entre la boca, el cuerpo y el fondo del recipiente. Se parece a esto
carne molida Varían desde una textura de grano bastante grueso.
Técnico Formado a mano y mediante esfera.
Pintura opaca (El esmalte aún no se ha derretido en el vidrio) Hay varios colores de la siguiente manera:
- Marrón muy pálido (10 YR 7/4 MUY PALE BROWN)
- BLANCO(10 AÑOS 8/2 BLANCO)
- Rosa (7,5 AÑO 8/4 ROSA)
Color brillante
- เทาเข้ม(10YR 8/1 DRAK GREY)
- แดงจาง(2,5 años 6/6 ROJO CLARO)
- น้ำตาล(7.5YR 5/4 BROWN)
- แดง(2.5YR 6/6 RED)
- เหลือง(10YR 8/6 AMARILLO)
- น้ำตาลซีดมาก(10YR 7/4 MARRÓN MUY PÁLIDO)
การตกแต่ง
- ผิวเรียบ เคลือบผิวด้วยน้ำเคลือบขุ่น (น้ำเคลือบยังไม่หลอมตัวเป็นแก้ว) มีดังนี้
- เคลือบด้านในด้านเดียว
- เคลือบด้านนอกและส่วนปากด้านใน ยกเว้นส่วนก้นด้านนอก
- ตกแต่งลวดลายบนผิว ตกแต่งใต้เคลือบ ลายขุด ลายเส้นตรงตามแนวนอนและขุดเป ็นร่องเรียงตัวกันตามแนวดิ่ง บริเวณลำตัวด้านใต้น้ำเคลือบขุ่นสีชมพู (7,5 años) 8/4 ROSA)
- ลายประทับ ลายสามเหลี่ยมหน้าจั่วหัวกลับ เรียงกันตามแนวนอนถัดลงมาจากลา ยเส้นตรงใต้น้ำเคลือบขุ่นสีชมพู (7,5 AÑOS 8/4 ROSA)
รูปทรงสันนิษฐาน
ชาม ปากบานออกขอบปากมน ใต้ขอบปากด้านในเป็นสัน ตัวโค้งสอบเข้าหาส่วนฐาน ก้นมีสันเตี้ยๆ เส้นผ่านศูนย์กลางปากกว้าง 16-14 min. หนาเฉลี่ย 0,3 ซม. สูง 4-5 ซม. เส้นผ่าศูนย์กลางก้น 12-16 ซม. เคลือบขุ่นด้านในด้านเดียว น้ำเคลือบยังไม่หลอมตัวเป็นแก้ว สีชมพู (7,5 años) 8/4 ROSA)
ไห ปากบานออก ขอบปากมน คอสั้น ลำตัวผายออกแล้วโค้งสอบลงหาส่วนฐาน 20 min. หนา 0,4 ซม. ตกแต่งใต้น้ำเคลือบด้ วยลายขุดและลายประทับ รูปเส้นตรงและสามเหลี่ยม หน้าจั่วหัวกลับเรียงกันต ามแนวนอนเคลือบขุ่นทั้งด ้านนอกและด้านในใต้ขอบปาก ยกเว้นส่วนก้นด้านนอก น้ำเคลือบสีชมพู(7.5 YR 8/4 ROSA)
เนื้อดิน ค่อนข้างละเอียด
เทคนิค ขึ้นรูปด้วยมือและใช้แป้นหมุน
สี
สีผิว
- สีน้ำตาลแกมแดง (5YR 5/3 MARRÓN ROJIZO)
- เทาแกมแดง(5YR 5/2 GRIS ROJIZO)
- เทา(2,5 YR N6/ GRIS)
- เทา(5 YR 5/1 GRIS)
สีเนื้อดินไส้ใน
- เทาเข้ม(5YR 4/1 GRIS OSCURO)
- เทาจาง(10YR 7/1 GRIS CLARO)
- แดงแกมเหลือง(5YR 5/8 AMARILLO ROJO)
- น้ำตาลแกมแดง(5YR 4/3 MARRÓN ROJIZO)
- น้ำตาลแกมแดง(5YR 4/3 MARRÓN ROJIZO)
การตกแต่ง ผิวเรียบ ตกแต่งผิวด้วยลายขุด (extirpación) เป็นลายเส้นตรงขนานกันตามแนวนอน
รูปทรงสันนิษฐาน
ไห ปากบานออกมีทั้งขอบปากมน และขอบปากหักฉาก เป็นสันด้านนอกคอคลอดลำตัวผายออกแล้ว สอบลงหาส่วนฐาน ก้นเรียบแบน เส้นผ่าศูนย์กลางปาก 15-17 segundos. หนาเฉลี่ย 0,5-0,7 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลางก้น 11-14 segundos.
ครก ปากบานออก ขอบปากม้วนกลมออกด้านนอก ลำตัวโค้งสอบหาส่วนฐาน ซึ่งเป็นเชิงเตี้ย ก้นเรียบแบน หนาเฉลี่ย 0,9 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลางก้น 9 ซม.
อ่าง ปากตรง มีทั้งขอบปากมน และขอบปากม้วนเป็นสันออกด้านนอก ลำตัวโค้งสอบลงหาส่วนฐาน ก้นเรียบแบน เส้นผ่านศูนย์กลางปาก 20-24 ซม. หนาเฉลี่ย 0,4-1 ซม.
3 puntos เคลือบพบ 280 ชิ้นมีทั้งปาก ตัว และก้นภาชนะ มีลักษณะดังนี้
เนื้อดิน ค่อนข้างละเอียด
เทคนิค Información adicional
สี
สีน้ำเคลือบใส
- สีเขียวมะกอก(5Y 5/3 OLIVA)
- เทาจาง(5Y 7/2 GRIS CLARO)
- น้ำตาล(7.5YR 5/4 BROWN)
- น้ำตาลแกมเทาเข้มมาก(2.5YR 3/2 MUY DRAK GRISES MARRÓN)
- เขียวมะกอกซีด(5Y 6/3 PLAE OILVE)
สีเคลือบมัน
- น้ำตาลแกมเทาเข้มมาก(.5YR 2.5/2 MUY DRAK ROJIZO MARRÓN)
สีเคลือบขุ่น (น้ำเคลือบยังไม่หลอมตัวเป็นแก้ว) ชมพู(5YR 7/4 ROSA)
สีเนื้อดินไส้ใน
- แดงอ่อน(2,5 años 4/2 ROJO DÉBIL)
- เหลืองแกมแดง(5YR 6/6 AMARILLO ROJIZO)
- ดำ(2.5 YR 2/- NEGRO)
- เทาแกมแดง(5YR 5/2 AMARILLO ROJIZO)
- เทา(10YR 5/1 GRIS)
การตกแต่ง
- ผิวเรียบ เคลือบทั้งด้านในและด้านนอก ยกเว้น ส่วนปากและก้นด้านนอก ด้านใน
- เคลือบใส สีเขียวมะกอก
- ด้านนอกเคลือบมัน สีเทาเข้มมาก
- เคลือบใสด้านนอกและด้านใต้ขอบปาก ยกเว้นก้นด้านนอกสีน้ำตาล
- เคลือบใสด้านในด้านเดียว สีเขียวมะกอก
- เคลือบขุ่น (น้ำเคลือบยังไม่หลอมตัวเป็นแก้ว) ด้านในด้านเดียวสีชมพู
ตกแต่งลวดลายใต้เคลือบ
- ลายขุด(Extirpación)ขุดเป็นร่องในแนวดิ่ง Descripción general
- ลายสลับฟันปลาในกรอบเส้นโค้งคู่ขนาน
ลายขีด (INCISIONES) ลายโค้งรูปคลื่นขนาดกันแนวนอน
ลายประทับ (ESTAMPADO) Información adicional
ลายประทับรูปสามเหลี่ย มเรียงกันตามแนวนอน
ลายปั้นแปะ(APLICACIÓN) เป็นรูปคล้ายหูภาชนะแต่เล็กกว่า Descripción general
รูปทรงสันนิษฐาน
ไห
- ปากบานออกขอบปากมน คอคอดสั้น ลำตัวผายออกแล้วโค้งสอบลงหาส่วนฐาน ก้นเรียบตรง เส้นผ่านศูนย์กลาง 12-14 ซม. หนาเฉลี่ย0.6-0.8 ซม. เคลือบด้านในส่วนปาก และด้านนอกยกเว้นด้านนอก น้ำเคลือบใสสีน้ำตาล
- ปากตรง 2 ชิ้น ขอบปากมนคอคลอดลำตัวภายอ อกแล้วโค้งสอบลงหาส่วนฐาน ก้นเรียบตรง เส้นผ่าศูนย์กลางปาก 13,8 ซม. หนาเฉลี่ย 0,6 puntos.
ชาม
- ปากบานออก ขอบปากมน ด้านในเป็นสัน ลำตัวโค้งสอบลงหาส่วนฐาน ก้นมีสันเตี้ยๆ เส้นผ่านศูนย์-กลางปาก 15-19 ซม. หนา 0,4-0,7 ซม. สูง 4-7 ซม. การเคลือบมี
- เคลือบทั้งด้านนอกและ ด้านในยกเว้นด้านนอก ด้านในเคลือบใสสีเขียวมะกอก
- Información adicional
- เคลือบด้านในด้านเดียวน ้ำเคลือบขุ่นสีชมพู
กระปุก
- ปากบานออกขอบปากมน คอคอด ลำตัวผายออกแล้วโค้งสอบลงหาส่วนฐาน ก้นเรียบแบน หนา 0,8 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลางก้น 4.2 ซม. น้ำเคลือบใส สีน้ำตาลแกมแดงจาง และเทาแกมเขียวมะกอก เคลือบทั้งด้านนอกด้านใน
แหล่งโบราณคดีบ้านเวียงบัว อาจจะกล่าวได้ว่าเป็นแห ล่งโบราณคดีที่น่าสนใจแ ละมีความสำคัญมากที่สุด แหงหนึ่งของจังหวัดพะเยา เพราะนอกจากจะมีลักษณะของ “เมือง” โบราณอยู่ถึง 2 แห่งแล้ว ยังเป็นแหล่งผลิตภาชนะดิ นเผาอยู่ในบริเวณใกล้เคี ยงที่น่าจะมีความสัมพันธ ์กับเวียงบัวนี้ด้วย
จากตำแหน่งที่ตั้งของแหล่งโ บราณคดีแต่ละแห่งและจากหลัก ฐานโบราณวัตถุที่พบและนำมาศ ึกษาเปรียบเทียบกันแล้วนั้น ทำให้อาจจะกล่าวได้ว่า
แต่เดิมนั้นแหล่งโบราณคดีเวียงบัว ได้ถูกสร้างขึ้นบนเนินเขาสูง โดยการขุดคูน้ำ-คันดิน ล้อมรอบเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ซึ่งปัจจุบัน คือ เวียงบัวสอง นั่นเอง และเวียงบัวสองนี้ คงถูกสร้างขึ้นมาเพื่อเป็นแหล่งที่ อยู่อาศัยเพียงชั่วคราวแล้วแต่กรณี เช่น ในเมื่อเกิดศึกสงคราม เป็นต้น ตามปรกติแล้วชุมชนจะตั้งบ้า นเรือนอยู่อาศัยรอบนอกเวียง บัวตามที่ราบลุ่มที่สามารถท ำการเกษตรกรรมได้อย่างสะดวก ฉะนั้นในการสำรวจทั่วไปจึงไม่พบโ บราณวัตถุภายในเวียงบัวสองนี้เลย หรือถ้าจะมีก็อาจจะมีในปริมา ณที่น้อยมากแต่ในการสำรวจในปี พ.ศ. 2529 นั้นไม่พบโบราณวัตถุเลย
หลังจากนั้นเมื่อชุมช นดั้งเดิมที่อยู่อาศั ยในบริเวณนี้มาก่อนเก ิดการขยายตัวใหญ่ขึ้น มีการอยู่อาศัยของคนเพิ่มมมากขึ้น ความจำเป็นในการต้องการ “เมือง” เพื่อการพักอยู่อาศัยเพิ่มมากขึ้น และเนื่องจาก เวียงบัวหนึ่งและสอง นั้นมีขนาดค่อนข้างเล็กอยู่ บนเนินเขาสูงการขึ้นลงลำบาก ฉะนั้นการสร้างเวียงบัวหนึ่งคือเว ียงบัวที่มีผังเมืองเป็นรูปใบโพธิ์ ก็นับเป็นความจำเป็นสำหรับชุมชน ณ ที่แห่งนี้
และจากการขยายสร้างเวียงบัวขึ้นม าใหม่อีกแห่งหนึ่งนั้นทำให้ผังเมื องครอบคลุมลงมาเกือบถึงพื้นที่ราบ ที่เคยใช้เป็นที่ทำมาหากินแต่เดิม ฉะนั้นจึงทำให้เกิดมีการเข้ามาอยู่อ าศัยอย่างถาวรภายในเมืองใหม่แห่งนี้ ของชุมชนบางกลุ่ม แต่ก็คงมีการเข้ามาอยู่อาศัยอ ย่างถาวรภายในเมืองใหม่แห่งนี้ ของชุมชนบางกลุ่ม แต่ก็คงมีการอยู่อาศัยนอกเมืองอยู่ด้วย เพราะได้พบเศษภาชนะดินเผาภายในเวียง บัวหนึ่งนี้เป็นจำนวนมากพอสมควร
ในขณะเดียวกัน แหล่งผลิตภาชนะดินเผาที่ม่ อนออมก็น่าจะเกิดขึ้นในช่วง ขณะเดียวกันหรือใกล้เคียงก ันกับการสร้างเวียงบัวหนึ่ง ขึ้นมาด้วยเช่นกัน เพราะจากลักษณะและรูปแบบของภ าชนะดินเผาที่พบนั้นมีรูปแบบล วดลายที่เหมือนกับแสดงให้เห็น ถึงการนำเอาผลผลิตจากแหล่งเตา เข้ามาใช้ภายในเวียงบัวนี้ด้วย
ผลผลิตจากแหล่งเตาม่อนออมนี้ อาจจะใช้อยู่ภายในเวียงบัว หรือบริเวณใกล้เคียงกันนี้ แต่จากปริมาณของเศษภาชนะดินเผาที่พบ มีเป็นจำนวนมาก อาจจะแสดงให้เห็นถึงกำลังการผลิตข องแหล่งเตาที่น่าจะมีปริมาณพอสมควร และน่าจะส่งออกไปค้าขายกับกลุ่ม "เมือง" ใกล้เคียงในบริเวณนี้ด้วย ซึ่งการศึกษาเปรียบเทียบนั ้นจะได้ดำเนินการต่อไป
การหยุดผลิตภาชนะดินเผ าของแหล่งเตาม่อนออมนี้ น่าจะมีความเกี่ยวข้องกับลำน้ำห้ วยป่าเค้าที่ไหลผ่านแหล่งผลิตด้วย เพราะมีปริมาณน้ำน้อย ซึ่งน้ำนับเป็นปัจจัยการผลิตที่สำ คัญอย่างหนึ่งของการทำภาชนะดินเผา ฉะนั้นถ้าน้ำเริ่มขาดแคล นปัญหาในการผลิตภาชนะดินเ ผาก็เริ่มเกิดขึ้นและน่าจ ะเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ การผลิตของแหล่งเตาม่อนออมนี้ต้องหลุดไป
ต่อมาในปีพ.ศ. 2533 ได้มีข้อสันนิษฐานเบื้องต้นของ วราวุธ ศรีโสภาค ที่ทำการวิจัยเกี่ยวกับ ความสัมพันธ์ของกลุ่มชุม ชนโบราณที่มีคู-คันดินล้ อมรอบในบริเวณเมืองพะเยา ได้ข้อสันนิษฐานว่า เวียงบัวนี้คงเป็นเวียง ที่ตั้งอยู่ในบริเวณพันน าคม (หน่วยในการปกครองที ่มีขนาดรองลงมาจากเมือง) ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ของตำบลแม่กา และตำบลจำป่าหวายในปัจจุบัน ซึ่งเป็นบริเวณต้นน้ำ ของห้วยแม่ต๋ำที่ไหลไป ทางเหนือสู่กว๊านพะเยา ตรงใกล้ๆกับเวียงพะเยา ลำน้ำสายนี้คงเป็นลำน้ำหลักของพันนานี้ และอาจเป็นเส้นทางติดต่ อพันนานี้กับเวียงพะเยา ในลักษณะคันดินเรียบลำน้ำ ลักษณะพื้นที่ของพันนานี ้เป็นบริเวณที่สูงปานกลา งที่อยู่ระหว่างที่ราบลุ ่มขนาดใหญ่ของเมืองพะเยา กับเทือกเขาทางทิศใต้ ที่เป็นเขตของเมืองพะเยา พื้นที่จึงเป็นเนินเขาเตี้ยๆ สลับกับที่ราบหุบเขาแคบๆอยู่ทั่วไป โดยเนินเขาจะสูงขึ้นเรื่อยๆ เมื่อลงมาทางใต้ และที่ราบก็จะน้อยลง อย่างไรก็ตามก็มีบริเวณที่เป็นช่อ งทางไปติดต่อกับหุบเขาของอำเภองาว จังหวัดลำปางได้ ปัจจุบันถนนพหลโยธินก็ตัดจากงา วผ่านพันนานี้เข้าสู่เมืองพะเยา ดังนั้นพันนานี้จึงเป็นปา กทางเข้าสู่เมืองพะเยา
จากความสำคัญดังกล่าว คงเป็นส่วนหนึ่งที่ทำใ ห้พันนานี้มีการสร้าง เวียงขึ้นเป็นครั้งแรก มีจุดประสงค์ใช้เป็นป้อมปราการยามสงคราม จึงได้เลือกสร้างเวียงขึ้นบนเนินเขาสูง คือ เวียงบัวสอง แต่เวียงนี้คงไม่ได้ใช ้เป็นที่อยู่อาศัยถาวร ผู้คนจะอพยพมารวมกันอยู่ ในเวียงเฉพาะยามศึกสงคราม ส่วนเวลาปกติคงอาศัยทำมาหากินตามที่ราบ ตั้งเป็นหมู่บ้านต่างๆอยู่นอกเวียง จะเห็นได้ว่าไม่มีหลักฐานการ อยู่อาศัยภายในเวียงบัวสองเลย ทั้งนี้คงเพราะพื้นที่เป็นเนินเข าไม่เหมาะสมต่อการตั้งถิ่นฐาน
ความสำคัญอีกประการหนึ่งของพันนานี้ คือเป็นแหล่งผลิตภัณฑ์เคร ื่องถ้วยชามของเวียงพะเยา พบแหล่งเตาเผาใกล้กับลำห้วยแม่ต๋ำ และคงอยู่ในขอบเขตของพันนาเดียวกันนี้ แสดงว่าการผลิตเครื่องถ้วยชา มคงเป็นอุตสาหกรรมใหญ่พอสมควร และประชากรจำนวนไม่น้อยของพันนานี้ค งมีอาชีพหลักในการผลิตเครื่องถ้วยชาม ทั้งนี้จะเห็นว่าจะพบผลิต ภัณฑ์ของแหล่งเตาเหล่านี้ ได้ทั่วไปในเมืองต่างๆของล้านนา แสดงว่าเป็นการผลิตเพื่ อการค้าอย่างแท้จริง
ความเติบโตของอุตสาหกรรม ผลิตเครื่องถ้วยชามนี้คงเ ป็นเหตุผลที่ทำให้เกิดการ สร้างเวียงอีกเวียงขึ้นมา คือ เวียงบัวหนึ่ง โดยขยายจากเวียงบัวสองที่ตั้งอยู่บนเขา มาสร้างเวียงใกล้ที่ราบเพื่อให ้เป็นที่อยู่อาศัยอย่างถาวรได้ อย่างไรก็ตามประชากรส่วนใหญ่ของพันนาที ่ประกอบอาชีพผลิตเครื่องถ้วยชามหรือทำนา ทำไร่ ก็คงจะอาศัยอยู่ในหมู่บ้ านของตนนอกเวียงเช่นเดิม ภายในเวียงคงเป็นที่อยู ่อาศัยของผู้ปกครองพันนา หรือเป็นชุมชนที่มีหน้าที่ในการควบค ุมการผลิตเครื่องถ้วยของพันนานั
ศุภรัตน์ ตี่คะกุล เรียบเรียงข้อมูล, ดูแลฐานข้อมูล
